Boże Narodzenie w Etiopii

7 stycznia w Etiopii obchodzone jest Boże Narodzenie. Zgodnie z kalendarzem juliańskim. Święto to zwane tutaj Gena (Genna) lub Lidet  wygląda inaczej niż u nas. Przez całą

melkam genna
Melkam Gena, czyli Wesołych Świąt!

noc procesje wędrują od kościoła do kościoła. W trakcie nabożeństw kapłani i wierni śpiewają, grają na instrumentach i tańczą. Tradycyjną potrawą jest pikantny gulasz z mięsa drobiowego podawany oczywiście z indżerą. Ucztom towarzyszy tedż, czyli napój alkoholowy na bazie miodu. Święto poprzedzone jest trwającym 43 dni postem.

Boże Narodzenie rozpoczyna się już wieczorem 6 stycznia. (W Etiopii dzień rozumiany jako doba kończy się wraz z zachodem słońca. Inaczej rachowane są godziny. 19:00 według naszego systemu, to etiopska 01:00. Więcej na ten temat tu: Kalendarz etiopski).

Pieśń etiopska „Zbawiciel świata dziś się nam narodził”

Do bożonarodzeniowych tradycji należy również genna, czyli gra w coś w rodzaju hokeja na trawie. Według legendy w noc narodzin Jezusa właśnie w ten sposób mieli spędzać czas pasterze w Betlejem. Genna to również najbardziej popularna nazwa Świąt Bożego Narodzenia. Będąc w tym okresie w Etiopii usłyszycie wielokrotnie Melkam Genna, czyli Wesołych Świat!

etiopia_szopka_genna_bozenarodzenie
Żłóbek w wersji etiopskiej

Chrześcijaństwo w Etiopii ma bardzo długą historię. To trzecie w kolejności państwo na świecie, w którym religia ta zyskała status państwowy. Już około 330 r. król Ezana przyjął chrzest i wybudował pierwszą świątynię w stołecznym Aksum. Kościół etiopski od powstania aż do połowy XX wieku podlegał biskupowi Aleksandrii. Od 1959 jest autokefaliczny.  Nadal jednak bywa utożsamiany z Kościołem koptyjskim (egipskim). Ma z nim zresztą wiele wspólnego. Podobne są niektóre obyczaje, liturgia i wierzenia. Na przykład duża liczba ścisłych postów (osoby świeckie ponad 180 dni w roku, duchowni 286 dni!). Razem z Kościołem koptyjskim Etiopczycy nie uznali postanowień soboru w Chalcedonie (połowa V wieku). W tutejszym chrześcijaństwie przetrwało sporo starożytnych elementów; chrześcijańskich, żydowskich, a nawet staroegipskich. Do dziś w liturgii używane są grzechotki – do złudzenia przypominają egipskie sistrum. W kościołach spotkamy też bębny i laski modlitewne. Miejscowi nie jedzą wieprzowiny, a obok niedzieli za dzień święty uznają również sobotę. Praktykowane jest obrzezanie chłopców. Więcej o Kościele w Etiopii.

etiopia_genna_hokej
Częste w Etiopii zestawienie: Gena jako Święta i gena – gra w hokeja.

Do ważnych świąt w Etiopii zaliczamy oczywiście Wielkanoc (Fasika), Nowy Rok (Enkutatesh) – obchodzony 11 września, święto Odnalezienie Krzyża (Meskal) oraz Timkat (chrzest w Jordanie, 19 stycznia). To ostatnie wydarzenie przyciąga rzesze turystów. Wtedy to w procesjach z kościołów wynoszone są taboty, czyli repliki Arki Przymierza. Niektórzy wierzą, że w Aksum, w procesji bierze udział również jej oryginał. Więcej o Arce Przymierza w Etiopii.

Tekst: Krzysztof Matys

Wycieczka do Etiopii.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *